Beleidsplan 2018-2022

Beleidsplan Protestantse Gemeente Voorburg 2018 – 2022

PGV naar de Toekomst

Vooraf

Lidmaatschap van een Kerk is in de tijd waarin wij leven niet meer vanzelfsprekend. Klassieke kerken (en zo ook onze PGV) worden kleiner: ledentallen en inkomsten dalen. De PKN beraadt zich met het Kerk-2025-proces op haar toekomst ; de generale synode doet in dat kader voorstellen met als doel de Kerkorde beter op de huidige tijd te doen aansluiten. Binnen de PGV zijn de vier oorspronkelijke wijken omgevormd tot de twee nieuwe wijkgemeenten Martini (die kerkt in de Oude Kerk) en de Open Hof (die kerkt in de Koningkerk). Met recht is veel tijd en energie gestoken in de vormgeving van een nieuwe identiteit op het gebied van vieren, leren en spelen en het herinrichten van de kerkgebouwen. Deze interne gerichtheid brengt nog steeds veel bestuurlijke drukte met zich mee.

Tegelijkertijd zien we dat het moeilijker wordt om mensen bestuurlijk bij de Kerk te betrekken. Men zegt niet zo makkelijk meer ja tegen een ambt of een andere bestuurlijke rol. Men wil zich eerder aan zaken met kop en staart verbinden dan toetreden tot een bestuurlijke structuur.

Op achtergrond speelt dat de samenleving minder overzichtelijk is geworden, en steeds meer uit overlappende netwerken bestaat. Mensen maken geen deel uit van eenduidige groepen en verbanden (zuilen), maar participeren in talloze verschillende netwerken.
Deze participatie kan onafhankelijk zijn van tijd en plaats. Door velen uit de oudere generatie wordt de Kerk beleefd als een centraal punt in hun leven, waarin zij een groot deel van hun vrije tijd investeren. Dit spreekt niet meer vanzelf. Jongeren voelen zich eerder gebonden aan verschillende kringen waaraan zij deelnemen, waaronder de Kerk; als zij al bereid zijn verantwoordelijkheid binnen deze structuur te dragen zullen zij daarvoor minder tijd willen vrijmaken. De toekomst zal uitwijzen welke organisatievormen zullen passen bij de netwerksamenleving.

Missie

De missie van de PGV blijft, zoals in het vorige beleidsplan, Ontmoeting en Ontwikkeling:

* ontmoeting tussen God en mensen, ontmoeting tussen gemeenteleden, ontmoeting tussen Kerk en samenleving, ontmoeting in de oecumene, ontmoeting tussen wijkgemeenten en ontmoeting van de voormalige wijkgemeenten in de nieuwe wijkgemeenten;

* ontwikkeling van gemeenteleden individueel, ontwikkeling van de wijkgemeenten, ontwikkeling van de PGV en ontwikkeling van de relatie met de samenleving en de oecumene. Deze ‘ontwikkeling’ heeft zowel betrekking op verdieping van het geloof en overdragen en vergroten van kennis als op uitbreiden en versterken van de contacten van de PGV intern en extern.

Visie

Wij onderscheiden ons in deze samenleving door onze relatie met onze God, die de wereld in zijn Zoon tegemoet is getreden. Vanuit die relatie vormen wij een gemeenschap van mensen die samen in de wereld een weg gaan en een opdracht vervullen.

Mooie woorden die voor iedereen van ons iets anders betekenen. Als we samen Kerk willen zijn, moeten we hierover met elkaar in gesprek in wat voor vorm dan ook. In dat gesprek is de Bijbel een centraal element. We hoeven het niet over alles volledig een te zijn. Maar het samen erover spreken brengt ons tot elkaar als mens, helpt ons om beter te bevatten wat een rijkdom wij hebben gekregen, inspireert ons en maakt ons sterker in ons geloof – en in onze rol in de maatschappij. 

Kerk en Wereld

De PGV en de wijkgemeenten zijn op drie manieren present in de samenleving: diaconaal (voedselbank, hulp vluchtelingen), missionair/evangelisatorisch en op het politieke vlak (door bij voorbeeld samen met de RVK in te spreken bij vergaderingen van de burgerlijke gemeente.  

De Kerk is in wezen missionair. Daarom hebben we een boodschap aan en voor de wereld, in de woorden van de heer Deetman op het in 2015 gehouden minisymposium: de Kerk moet vooral blijven doen wat haar te doen staat, in lijn met haar Joods-Christelijke traditie. Concreet betekent dat, het aanpakken van problemen in de samenleving. 

Na jaren van “van binnen naar binnen kijken” keert de PGV dus terug naar de kern. Hoe we dat doen vraagt nog veel uitwerking, maar hier moet de focus liggen. Dat vergt meer “van buiten naar binnen kijken”! Naar buiten toe stelt de PGV zich dan ook open, zelfbewust maar ontvankelijk en uitnodigend op. Vanuit haar diaconale en missionaire opdracht wil zij zich actief naar buiten manifesteren, met een open oog voor wat er in de samenleving en in de wereld gebeurt. Met een eigentijdse, duidelijke boodschap vanuit onze eigen bezinningsplek willen wij zijn waar de mensen zijn (zoals we al doen met de Opblaaskerk bij het winkelcentrum). Hiertoe wil de PGV (met oog voor de verscheidenheid aan talenten) haar gelovigen toerusten op hun rol in de huidige samenleving, drempels slechten met de samenleving en daartoe samenwerking zoeken met andere kerken en geloofsgemeenschappen en met de wereldlijke gemeente Leidschendam-Voorburg. In dit licht valt te denken aan een onderzoeksproject op HBO of universitair niveau , gericht op een publicatie met aanbevelingen ten behoeve van de gehele Kerk.

Wij willen zoeken naar nieuwe vormen van Kerk-zijn die gericht zijn op jongeren en nieuwkomers . We kunnen onder meer denken aan (een) pioniersplek(ken) in de regio Haaglanden, in overleg met de buurgemeenten. Te bezien valt waar het initiatief het beste kan liggen; in de eerdere beleidsplannen over communicatie en missionair-zijn van de PGV was de conclusie dat deze terreinen vooral in de wijkgemeenten zelf moeten worden ontwikkeld.

Organisatie

De samenleving is sterk in beweging, er heerst onzekerheid over de toekomst van de Kerk: deze heeft nu allereerst behoefte aan een nieuw elan. Ervaring leert dat structuurwijzigingen de energie onttrekken die onmisbaar is voor het genereren van nieuw elan. De wijkgemeenten hebben in 2012 hun nieuwe vorm gekregen, en zijn nog bezig met de ontwikkeling naar een nieuwe identiteit. De wijkgemeente Martini heeft zojuist een nieuw predikantenechtpaar aan zich verbonden. Ruim voldoende redenen om niet nu aan structuurwijzigingen te gaan werken. Daarom kiest de PGV voor handhaving van de huidige organisatie, in elk geval gedurende de looptijd van dit beleidsplan. Wel wil zij ruimte bieden voor onderzoek naar mogelijkheden om de werkdruk op de organisatie te verminderen, en om binnen de ruimte die de PKN Kerkorde gaat bieden op basis van de uitwerking van het beleidsplan 2025 te experimenteren, bijvoorbeeld met vermindering van het aantal ambtsdragers per wijk en in de AK Ook wil de AK risicovolle specialistische activiteiten uitbesteden, en bezien of er in de zomervakantie samen gekerkt kan worden.

PGV en wijkgemeenten

De beide wijkgemeenten willen samen gemeente-van-Christus zijn, waar mensen zich thuis voelen. Binnen het grotere geheel van de PGV vormen zij samenbindende gemeenschappen, waar plaats is voor inspiratie, bezinning en rust. Zij vullen het gemeente-van-Christus-zijn elk op hun eigen wijze in. De verantwoordelijkheden dienen zo laag mogelijk in de organisatie te liggen, zodat de gemeenteleden zich gecommitteerd weten.

Ook in de komende planperiode zal dit het uitgangspunt van de PGV zijn. De Algemene Kerkenraad ziet in dit kader voor zichzelf een dienende rol: bezinning op de positie van de PGV in de wereld, faciliteren en stimuleren van initiatieven van de wijkgemeenten, een platform bieden voor gedachte-uitwisseling en samenwerking tussen de wijkgemeenten in het pastoraat en bij acties, zowel naar binnen als naar buiten, en monitoren van de uitvoering van het beleidsplan. Dit naast het ondersteunen van de kerkrentmeesterlijke en diaconale taken, de organisatie van de avonddiensten en het leiding geven aan het kerkelijk bureau. De AK neemt op zich, elk jaar een thematische bijeenkomst voor de gehele PGV te organiseren om de gedachte-uitwisseling en samenwerking op het niveau van de gemeenteleden ontspannend en inhoudelijk te bevorderen.

Communicatie

De PGV zal gedurende de planperiode de krachten verder bundelen op het gebied van de communicatie naar buiten. Zo wil zij zich voortaan jaarlijks met Pinksteren op een bescheiden maar uitnodigende wijze aan de wereldlijke gemeente presenteren; de formule hiervoor zal nader worden uitgewerkt (de “kerkproeverij” kan hierbij tot voorbeeld en inspiratie strekken). Hiermee krijgt ook het derde grote feest van de Christelijke kerk een prominentere invulling, in lijn met zijn oorspronkelijke bestemming. Ook zal de PGV aan de hand van een aantal scenario’s de mogelijkheden bezien om, ter wille van de ontmoeting en de ontwikkeling, haar publicaties, te weten de Kerkwijzer en de wijkinterne bladen “Rond de Oude Kerk” en “Samenklank”, alsmede de website van de PGV, te stroomlijnen, ook met het oog op een betere communicatie naar buiten. Overigens zonder dat hiermee de identiteit van de wijken tekort wordt gedaan. Voor de uitwerking van het communicatiebeleid blijft de op 19 juni 2014 door de AK vastgestelde communicatiestrategie kaderstellend.

Financiën

De PGV heeft het nodigde ‘liggende geld’, dat de laatste tijd niet de rendementen oplevert die we wel zouden wensen. Gezocht wordt naar mogelijkheden om opbrengsten toe te voegen aan het ‘levend geld’ en eventuele begrotingstekorten te veranderen in begrotingsoverschotten. Maar ook is bezinning nodig op bestedingen die de gehele Protestantse kerk, c.q. de gehele gemeente, ten goede komen. Bestedingen die bv niet een direct rendement in euro’s opleveren maar bijvoorbeeld wel bijdragen aan inzicht en kennis over welke kerkelijke problematiek dan ook.

Op niet al te lange termijn is de verkoop van twee kerken en van een pastorie te verwachten. Dat betekent dat er opnieuw een flink bedrag wordt toegevoegd aan het kapitaal van de PGV. Van de opbrengst van de kerkgebouwen zal een deel worden bestemd voor “nieuw beleid”. Het beleidsdoel moet een groter belang dienen; voor de financiering van kleinere gemeenteprojecten zijn er andere middelen.
Te denken valt aan acties genoemd in deze nota, zoals het onderzoeksproject, de pioniersplek en het jaarlijkse Pinksterfestival, maar ook aan bottom-up-initiatieven die passen binnen het kader van het beleidsplan – zoals de contactavond die 20 september 2017 door de Open Hof is georganiseerd.

Verdere uitwerking

Dit beleidsplan kan begin 2018 in werking treden, en krijgt het karakter van een levend document: het zal jaarlijks in een gezamenlijke vergadering van de AK en de wijkkerkenraden tegen het licht worden gehouden en zo nodig geactualiseerd. Na definitieve vaststelling ervan zal er ten behoeve van de uitwerking een (kort) actieprogramma aan worden toegevoegd waarin ook het financiële kader wordt aangegeven. De wijkgemeenten worden uitgenodigd de hoofdlijnen van het AK-beleidsplan nader uit te werken in hun beleidsplannen, en deze op elkaar af te stemmen en jaarlijks te evalueren. Dit zal een vruchtbare onderlinge beïnvloeding vergemakkelijken.

Kortom:

Als PGV willen we meer inhoud en minder organisatie
een betere balans tussen buiten en binnen
en zoeken naar nieuwe vormen van Kerk-zijn.